FlexWonen

De opdrachtgever wilde het particulier opdrachtgeverschap op een grotere schaal in een jaren vijftig-woonwijk de ruimte geven. Een spannend proces: met honderd opdrachtgevers in zee. En dat in een wijk waar juist de collectieve ruimte de kwaliteit bepaalde. Architectenbureau MASSA heeft gezocht naar een model waarbij de grootste vrijheid voor opdrachtgevers gecombineerd zou kunnen worden met een samenhangende, duurzame buurt. Duurzaam ook in die zin dat veranderingen na verloop van tijd eenvoudig opgenomen worden en de kwaliteit en waarde van de buurt niet aantasten.

De grondstof van de stedenbouw, de bouwsteen, bestaat in drie varianten op eenzelfde stramienbreedte. Daarmee is een helder, bijna rigide stedenbouwkundig plan gemaakt waarmee de typologische flexibiliteit zit ingebakken: de sterke eenvoudige ordening kan een veranderlijke vraag van kopers goed opnemen. Een breed aanbod van een rijwoning, een twee-onder-een-kapper (de zijwoning), en een vrijstaande woning. Binnen dit scala is men op zoek gegaan naar de optimale balans van vaste en variabele elementen. De balans tussen orde en vrijheid. Geen make-up: de vrijheid moet fundamenteel zijn, en passen binnen het kwaliteitskader van de buurt. Deze vrijheid is gevonden in de typekeuze (=kavelbreedte) en de woningdiepte. De regie wordt gevoerd op de (woning-)hoogte.

Een paar zaken lagen vast, omwille van de bouwsystematiek: drie bouwlagen, meterkast, sanitair (de plaats daarvan) en de trap. De rest is vrij: een opdrachtgever kon zelf de woninggrootte en zijn plattegronden bepalen. Vanuit een maagdelijk casco konden allerlei woonvormen en wensen ingepast worden. Door uit te gaan van drie bouwlagen en die hoogte gelijk als plafond voor de buurt te benoemen is de regie aan de voorzijde eenvoudig te voeren. Uitbreiding, nu en later, is voorzien aan de tuinzijde van de woningen. In de bouwsystematiek en detaillering is rekeningen gehouden met verbouwmogelijkheden en hergebruik van bouwmateriaal.

Dat is ook te zien: de tuingevels zijn met hout bekleed, meanderend en eenvoudig veranderbaar. De voorgevel is formeler: metselwerk in een vastgestelde rooilijn. Zoals in Hollandse binnensteden en negentiende-eeuwse woonwijken, waar woningen onderling verschillen en toch hechte straatwanden opleveren, passen de voorgevels in een samenhangend stramien. Er is een afgestemd palet van stenen waaruit gekozen kon worden en de gevel kon zelf ontworpen worden vanuit een beperkt aantal raamtypen. De raamhoogte en hoogtepositie waren wel bepaald, waarmee de architectonische ‘orde’ vastligt.

De vier blokken zijn op drie niveaus te lezen. Het blok als stempel in een groter stedenbouwkundig patroon. Het blok opgebouwd uit twee stroken, die een relatie aangaan met de oostzijde van de buurt. En de blokken vormen tezamen een grotere compositie rondom een collectieve parkstrook en krijgen hiermee een eigen identiteit.

Door een staffeling van de woningen aan de oostzijde wordt de individualiteit van het huis uitgelicht. De rooilijn van de blokken meandert om de grote bestaande bomen heen, zodat vanaf de oplevering van het plan gewoond kon worden in een volwassen parkachtige setting.

 
Jaartal
2011
Woningtype
Eengezins in rij, 2/1 kap, vrijstaand
Aantal
101
Programma

101 eengezinswoningen in drie bouwlagen

Adres
Hippocrateslaan, Einthovenlaan, Kochstraat, Pasteurlaan
Plaats
Groningen
Architect
MASSA Bureau voor Architectuur
Opdrachtgever
Nijestee en particulieren
Aannemer
Noppert, Brands Bouw